تحرکات مشکوک برخی ارتش‌های حاشیه خلیج فارس در حوزه هوایی

یکی از مشهورترین پرنده های مورد استفاده برای تسلیح شورشیان، هواپیمای AT-802 ملقب به «ایرتراکتور» است که در ابتدا به عنوان یک هواپیمای سمپاش مورد استفاده قرار می گرفت.  استفاده از هواپیماهای سبک ملخی در نقش ضد شورش و پشتیبانی نزدیک هوایی، چند سالی است که رونق خاصی به خود گرفته و بالتبع منطقه غرب آسیا نیز به دلیل تلاش دولت های غربی برای ناامن سازی آن از جمله مناطقی است که این نوع هواپیماها در آن مشتری های خاصی دارند؛ از هواپیماهای ساخته شده برای امور کشاورزی و سمپاشی گرفته تا هواپیماهای آموزش خلبانی از جمله پرنده هایی هستند که در این زمینه کاربرد دارند و سرمایه گذاری خاصی نیز روی آنها می شود. نکته بسیار مهم درباره این هواپیماها آن است که در سالهای اخیر، شاهد انتقال آنها به کاربرانی غیر از کشورهای خریدار و ایضا بازیگران غیر دولتی یعنی تروریستی - شبه نظامی خصوصا در منطقه خاورمیانه هستیم.

این ماجرا از تلاش های رسمی و غیررسمی دولت و ارتش امارات متحده عربی آغاز و دامنه آن به یمن، اردن و لیبی هم کشیده شده است و در حال حاضر نیز ارتش سعودی به دنبال هواپیمای جدیدی در این بخش است که در این مطلب، نگاهی به وضعیت این هواپیماها در منطقه و امکان سوء استفاده از آنها خواهیم داشت.

چرا توربوپراپ های مسلح؟

سوالی که شاید در مرحله اول برای بسیاری کاربران پیش بیاید این است که علت استفاده از این گونه هواپیماها چیست و چگونه می توان به راحتی آنها را به کاربران دیگر انتقال داد؟ باید گفت در این میان چندین فاکتور دخیل هستند که قیمت ارزان، سادگی کاربری و آموزش، عدم نیاز به زیرساخت های خاص برای نگهداری و در عین حال توان حمل مقدار قابل توجهی از مهمات هدایت شونده از جمله مزایای مشخص این پرنده ها به حساب می آیند.

از طرف دیگر در بسیاری از مناطقی که این هواپیما در آنها استفاده می شود، عمدتا خبری از حضور یک نیروی هوایی یا پدافند هوایی خاص و مناسب نیست و عملا گروه های شبه نظامی برای کنترل کشور یا منطقه مورد نظر با هم درگیر هستند و حالا با اضافه شدن این هواپیماها، طرف دارنده آن، مسلما دارای دست برتر سنگینی در هر نبرد خواهد بود.

AT-802U؛ از سمپاشی مزارع کشاوزی تا عملیات ضد شورش

یکی از مشهورترین پرنده های مورد استفاده در این بخش، هواپیمای AT-802 ملقب به "ایرتراکتور" است در ابتدا به عنوان یک هواپیمای سمپاش برای استفاده در امور کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به افزایش درخواست ها برای یک هواپیمای سبک ضد شورش، مدلAT-802U این هواپیما با قابلیت حمل محموله تسلیحاتی به وزن 4100 کیلوگرم معرفی شد.

هواپیمای AT-802، پهپاد و بالگردهای اماراتی در لیبی  

در این مدل، بدنه تقویت و از شیشه های ضد گلوله استفاده شده است. همچنین دو قبضه مسلسل سه لوله GAU-19 ، هشت فروند موشک هلفایر یک یا دو بمب هدایت لیزری و راکتهای 2.75 اینچی، تسلیحاتی هستند که این هواپیما قابلیت حمل آن را دارد. آمریکا از اینگونه مسلح در عملیاتهای ضد قاچاقچیان مواد مخدر در آمریکایی جنوبی نیز استفاده کرده است.

AT-802U  نیروی هوایی امارات متحده عربی

این هواپیما از یک موتور توربوپراپ به قدرت 1600 اسب بخار بهره برده و می تواند با سرعت 370 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. برد این هواپیما 2900 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن 7 کیلومتر است.

هواپیمای AT-802 در اختیار ارتش اردن

امارات متحده عربی از جمله کاربران این هواپیما به شمار می رود و اولین بار در سال 2015 میلادی تصاویری از حضور این هواپیما در لیبی منتشر شد. در ادامه مشخص شد که اماراتی ها پهپادهای شناسایی و مسلح را نیز در لیبی مستقر کرده اند .بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط Intelligence Online خلبانان این هواپیماها عمدتا مزدوران آمریکایی هستند که توسط اریک پرنس "بنیانگذار شرکت بلک واتر" اجیر شده اند و اکنون در خدمت ارتش غیررسمی امارات متحده قرار دارند.

در عین حال، لیبی تنها جایی نیست که ایرتراکتورهای اماراتی به عملیات می پردازند. تعدادی از این هواپیماهای به ارتش اردن تحویل داده شده و تعدادی از آنها نیز در اختیار عوامل دولت سابق یمن که اکنون فراری و مزدور ارتش سعودی محسوب می شود، قرار گرفته است تا از عملیات آنها بر ضد مردم یمن استفاده شود.

تصویر ماهواره ای از حضور هواپیماهای AT-802 در پایگاه هوایی در استان جیزان عربستان در جریان عملیات بر علیه یمن در مارس 2016 میلادی

ارتش سعودی به دنبال چیست؟

اخیرا بخشهایی دیگر از مفاد قرارداد سنگین نظامی بین عربستان سعودی و آمریکا منتشر شده که بندی از آن مربوط به این نوع هواپیماهاست. بر اساس اطلاعات منتشر شده قرار است عربستان سعودی 2 میلیارد دلار برای خرید تعداد و نوع نامشخصی از هواپیمای پشتیبانی نزدیک سبک هزینه کند. کارشناسان اعتقاد دارند که عربستان سعودی منتظر نتیجه اعلام نتیجه مطالعات نیروی هوایی آمریکا در همین زمینه است چراکه آمریکا نیز به دنبال به خدمت گیری 300 فروند از این گونه از هواپیماها است.